Soğmatar Antik Kenti

Soğmatar kelimesi, Arapça yağmur anlamında ki “Matar” sözcüğünden gelmekte olup, Abgar Krallığı Döneminde Harranlıların Tektek Dağları bölgesinde; ay ve gezegen tanrıları için tapındıkları bir kült merkezi olduğu bilinmektedir.

Tektek Dağları’nın kışın bol yağmur alan bu bölgesinde bulunan çok sayıdaki sarnıç ve kuyuda biriktirilen sular, dağlarda otlatılan koyun ve keçi sürülerinin yaz aylarındaki su ihtiyacını karşılaması nedeniyle köy günümüzde de “Yağmurlu” adıyla anılmaktadır.

Soğmatar özellikle M.S. 165 yıllarında Partların (İranlılar) Urfa bölgesine yaptıkları yoğun saldırılardan dolayı bölgeden kaçan halk tarafından kurulmuş ve İslam Dönemi’ne kadar kült merkezi özelliğini korumuştur. Şanlıurfa merkezine 80 kilometre mesafedeki Eyyübiye ilçesine bağlı Yağmurlu Mahallesi’nde yer alan Soğmatar Antik Kenti, firavundan kaçan Hazreti Musa’nın yaşadığı yer olarak kabul ediliyor.

Soğmatar’da kutsal tepe çevresinde 7 tapınak yer almakta olup, yedi tanrı anlayışı yıldız-gezegen kültünde önemli bir yer tutmaktadır. Alanda Satürn Tapınağı, Şamaş (Güneş) Tapınağı, Jüpiter tapınağı, Sin (Ay) Tapınağı, Venüs Tapınağı, Merkür Tapınağı ve Mars tapınağı olmak üzere yedi tane günümüze ulaşmış yapı yer almaktadır.

Kutsal Tepe’nin kuzey yamacının zirveye yakın kısmında, kayaya oyulmuş insan şeklinde tanrı kabartmaları bulunmaktadır. Kabartmalardan birinde “Tanrı bu heykeli Ma’na için 476 yılının Mart ayının 13’ünde emretti” ifadesi yer almaktadır.  Başının arkasındaki güneş şekline dayanarak bu heykelin Güneş Tanrısı Şamaş’ı temsil ettiği tahmin edilmektedir.

Bu kabartmanın sol tarafındaki kabartma bir büst yer almakta olup, büstün sağında bir, solunda ise iki Süryânice kitabe bulunmaktadır. Soldaki kitabede: “Şila oğlu Şila, bu heykeli Adona oğlu Tridates’in hayatı için ve kardeşlerinin hayatı için Tanrı Sin’in şerefine yaptı” yazılıdır. Sağdaki iki kitabeden birinde: “Kuza oğlu Zekkay ve çocukları Tanrının önünde hatırlansın”, diğerinde ise “Ben Tanrı, onu görüyorum. Onu görüyorum ve ona bakıyorum. Ben Tanrı Sin” yazılıdır. Bütün bu yazılardan kabartmanın Ay Tanrısı Sin’i tasvir ettiği anlaşılmaktadır.

Gezimiz esnasında; akşamüstü vardığımız Soğmatar’da güneşin batışını izlerken, eş zamanlı ayın doğuşuna tanık olmak muhteşem bir deneyimdi. Hiçliğin ortasındaki Venüs tapınağından gecenin ruhunda gökyüzünü muhakkak izlemelisiniz. Samanyolu tüm ihtişamıyla sizi karşılarken milyonlarca yıldızın göz kırparak size eşlik ettiğine şahit olacaksınız. Binlerce yıl önce yaşananları, yaşayanları hissedebilmeniz ise cabası.

Ulaşıma gelince otobüs ya da dolmuşla gitmeniz mümkün değil kendi özel aracınızla ulaşımı sağlayabilirsiniz.